Suudi Arabistan'ın ulusal doğalgaz ve petrol şirketi Saudi Aramco'da, 2016 yılından bu yana süren halka arz hazırlıkları tamamlanmak üzere. Wall Street Journal'in haberine göre Aramco, halka arza için JP Morgan Chase, Morgan Stanyey ve HSBC ile el sıkıştı. Bunun yanı sıra Suudi Arabistan, Aramco'nın halka arzı için Morgan Stanley, HSBC ve Citigroup'un aralarında olduğu 6 bankadan danışmanlık hizmeti alıyor. Peki 2018 yılında gerçekleşmesi planlanan dünyanın en büyük halka arzı piyasaları nasıl etkileyecek?
Suudi yetkililer Aramco'nun yüzde 5'ini Riyad borsası Tadawul'da halka açmayı planlıyorlar. Tadawul'un piyasa değeri yaklaşık 440 milyar dolar civarında. Aramco'nun yüzde 5'inin satışı tahminlere göre Tadawul'un piyasa değerini 100 milyar dolardan fazla artırabilir. Aramco'nun Riyad borsası dışında, Singapur, Hong Kong, New York, Tokyo ve Londra'da da işleme açıklaması bekleniyor.
Öte yandan Aramco'nun arzı, Suudi Arabistan'da 2014 yılı Ağustos ayından bu yana 528 milyar dolardan 200 milyar dolara düşen ülke döviz rezervleri için de aranan kaynak olabilir.
Dünyanın en büyük petrol ihracatçısının halka arzının petrol fiyatlarını etkilemeyeceğini söylemek ise yanlış olur. Bloomberg'e göre halka arzın başarılı olması, petrol fiyatlarına da olumlu yansıyabilir. Tüm bunlara ek olarak Aramco'nun arzı, Riyad borsası ile gelişmekte olan ülkelere ait endeksler arasındaki makası kapatabilir.
Ancak uzmanlara göre ise Suudi Arabistan Aramco'nun halka arzında hayalkırıklığına uğrayabilir. Zira uzmanlar, Aramco'nun piyasa değerini 2 trilyon dolardan fazla olarak açıklayan Suudi yetkililerle aynı fikirde değiller. Bloomberg'e görüş veren analistler ve sektör uzmanları Aramco'nun belirtilen değerin en fazla yarısı kadar edeceği yönünde görüş bildirdi.
Tartışmalı piyasa değerinin yanı sıra, sektör temsilcilerinin yatırımcıların Aramco'ya göstereceği taleple ilgili de kuşkuları var. Bu kuşkulara neden olan en önemli konu vergi. Aramco'nun tabi olduğu yüksek vergi oranlarının temettü gelirlerini azaltması yüksek ihtimal olarak görülüyor.
Petrol tüketiminin ve Suudi rezervlerinin geleceği ise yatırımcıların Aramco'ya olan talebinde en az vergiler kadar belirleyici olacaktır. Bloomberg'e konuşan enerji analistleri ayrıca, kamu ile son derece sıkı bağları olan şirketlere yatırım yapmanın yatırımcı açısından çok da cazip görülmediğinin altını çiziyorlar.
